dış gebelik

Dış gebelik nedir?
Rahim oyuğunun dışında yerleşen bir hamileliktir. En çok görüldüğü alan Fallop Tüpüdür. Ayrıca, serviksin içinde, yumurtalıkta veya pelvis oyuğunda da meydana gelebilir. Biz burada, dış gebeliklerin %95'inin gerçekleştiği fallop tüpünde meydana gelenleri tartışacağız.
Dış gebelik ne kadar sık görülür?
İngiltere'de her 300 gebelikten biri, dış gebeliktir. Amerika'da ise oran daha yüksektir. Her 100 tanede bir tane görülür. Çoğu batı ülkelerinde oranın arttığı ispatlanmıştır.
Hamileliğin rahim dışında gerçekleşmesine neden olan sebepler nelerdir?
Sebepler herzaman çok açık değildir fakat önceki bir enfeksiyon bunu etkileyebilecek önemli bir faktördür. Pelvis enfeksiyonu, özellikle tedavisinde geç kalınmışsa, tübe zarar verir. Tüpte kalan bir parça, döllenmiş yumurtanın rahme doğru ilerlemesine engel olur. Bu da dış implantasyona neden olur. Bilhassa, kendini belli etmeyen, Chlamydia enfeksiyonu bulaştığında görülür.
Bazı diğer faktörler, tüplere müdahaleyi (sterilizasyon) gerektirir. Bazı metotlar gebe kalmada desteklenir.
Yaygın bir inanışa göre, rahim içine yerleştirilen gebelik önleyici cihazların dış gebelik riskini arttırdığı söylenir. Bu doğru mudur?
Tam olarak söylemek gerekirse, hayır. Cihaz (veya halka) dış gebelik riskini arttırmaz. Lakin aile planlama uzmanı tavsiyede bulunurken müşterisine bu metodun uygun olduğunu garanti etmelidir. 'Halka' birçok partneri olan bir kadın için tabi ki elverişsizdir. Bunun nedeni de, pelvis enfeksiyonu ve buna bağlı olarak dış gebelik riski taşımasıdır. 'Halka' normal rahim içi hamileliğe karşı koruyucudur, öyle ki, bu tip bir kadın için doğum kontrol hapı daha uygun bir seçenektir.
Mirena cihazı için ne demeli?
Bu başka bir husustur. Mirena cihazı veya üreticilerin deyimiyle 'rahim içi sistem' bir projesteron haznesi içeren özel bir cihazdır. Projesteron, rahim duvarına doğru yavaşça ilerler.
Bu, hem rahim içi, hem de dış gebelik için kullanılan çok kuvvetli bir doğum kontrol yöntemidir.
Ayrıca, yerleştirilmesinden 1 ay içinde adet kaybı riskini çok aza indiren ekstra bir etkisi vardır ve geçerliliği 5 senedir.
Dış gebeliğin belirtileri nelerdir ve hangi durumda dış gebelikten şüphelenmeliyiz?
Semptomları çok çeşitlidir. En sık rastlanan belirtisi, karnın bir tarafında ısrarcı ağrıların hissedilmesidir. Bu bölge dokunuşa duyarlıdır. Bunu genelde -ama herzaman değil- vajinal lekelenme, hafif kanama veya kahverengimsi bir akıntı izler.
Belirtiler, adetin gelmemesinden 1 veya 2 hafta sonrasında başlar. Bazen belirtiler o kadar erken başlar ki; kadın hamile olduğunun farkına bile varmaz. Bu tip belirtiler yaşayan bir kadın, acilen tıbbi yardım talep etmelidir.
Dış gebelik nasıl tespit edilir?
Bir kadın bu tarz belirtilere maruz kaldığında, fiziksel muayeneye ek olarak iki tane başlıca test yapılır. Bir hamilelik idrar testi ve bir ultrason tetkiki.
Fiziksel muayene, doktorun şüphelerini destekleyen belirtileri ortaya çıkarabilir, fakat teşhisi tam tasdik edemez.
Eğer hamilelik testi pozitif sonuç verirse, ardından bir ultrason tetkiki yapılır. Eğer bu incelemede, hamileliğin rahim içinde olduğu görülürse, dış gebelik hemen hemen inkâr edilir. Eğer, rahmin içi boş ise, dış hamilelik olasılığı çok yüksektir. Fakat bu kesin bir sonuç
değildir. Doktor, resmi tümüyle incelemeli ve bir dış gebelik olup olmadığı konusunda kesin karara varmalıdır.
Eğer test pozitif ise, tetkik boş bir rahim gösterirse, bunun bir dış gebelik olduğu kesin midir?
Tam olarak değil. Rahim boş olabilir, çünkü düşükle sonuçlanmış bir hamilelik yaşanmış olabilir. Alternatif olarak, hamilelik olabilir fakat fetus tetkikte görülemeyecek kadar ufak olabilir. Unutmayın, 5 haftalık bir hamilelik, ekranda görülemeyebilir.
Tetkikte, tüpteki hamileliğin görülemediği ve böylece şüphelerin ortadan kalkmayacağı söylenebilir mi?
Maalesef, bir dış gebeliğin ekranda görülebilme olasılığı çok düşüktür.
Dış gebelik teşhisinden sonra ne olur?
Hasta acil ameliyata alınır. Eğer teşhis hala şüpheliyse, teşhis için laparoskopi yapılır. Eğer teşhis kesin ise, tüp açılarak veya tüm etkilenmiş tüp içindeki hamilelik çıkartılarak, hamilelik sonlandınlır. Çoğu vakada, prosedür laparoskopi (bir delikten yapılan ameliyat) ile gerçekleştirilir. Ve kadın hastaneyi 24 saat gibi bir sürede terk edebilir. Bazen karnı açmak, teknik olarak mümkün olmaz. Bu da 3-5 günlük uzun bir nekahat dönemini gerektirir.
Dış gebeliğin sonuçları nelerdir?
Kendini geç göstermesi veya geç teşhis edilmesi sonucunda, fallop tüpün yırtılmasına ve bunun sonucu olarak karın boşluğunda ciddi bir kanamaya yol açar. Bu şiddetli ağrılara ve arasıra fenalaşmaya neden olur. En kötü etkisi de, doğurganlığı azaltmaya neden olmasıdır. Dış gebeliği takiben doğal hamile kalma ihtimali ciddi derecede azalır. Ayrıca tekrar bir dış gebelik yaşama riski artar.
Dış gebelikle normal rahim içi gebelik aynı anda meydana gelebilir mi?
Evet. Bu, eskiden az görülen bir durumdu, fakat şimdilerde destekle hamile kalma durumları çoğaldığından, daha sık görülmektedir. 3000'de 1 olasılıktır. Normal hamileliğin devam edebilmesi için, dış gebeliğin ortadan kaldırılması gerekir.
Dış gebelik için uygun olan tedavi yolu sadece ameliyat mıdır?
Hayır. Keoterapi bazen tedavi yöntemi olarak uygulanır. Kaçınılmaz gecikme, tedaviyi garantileyici tamamlayıcılara ihtiyaç duyulması ve olası başarısızlıklar gibi olabilecek yan etkilerinden dolayı birçok kişi tarafından tercih edilmez.
Dış gebelik doğum dönemine kadar gelişebilir mi?
Evet, ama eğer tüpün içinde değilse. Tüpte gelişen hamilelik, ilk 7-10 hafta arasında tüpün yırtılmasına neden olur. Karında hamilelik durumunda ise, karında yeterince yer olduğundan, 3. trimestre kadar fark edilmezse de ara sıra kendini ele verir. Fark edildiğinde ise, hemen ameliyatla dışarı çıkarılmalıdır. Geliştikleri ortamın elverişsizliğinden dolayı, bebeklerde kol ve bacaklarında deformasyon olabilir. Çoğu, şaşırtıcı şekilde iyi bir fiziksel konumda dünyaya gelir.
Rahme yerleşmede başarısız olan bir dış gebelik, tedavi edilebilir mi?
Doğum uzmanları henüz bunu başarabilmiş değildirler, denemek de faydasızdır